Provocatief gesprek met Adelka

Eind september heeft Adélka een gesprek gevoerd met een cliënte. Lees hier wat haar reacties waren:

Als je nu terugkijkt op de sessie, wat vond je van de sessie die je hebt gehad met Adélka?

Adélka overdreef mijn gedrag en de gevolgen hiervan. Daardoor dacht ik: “Jeetje, wat ben ik nou allemaal aan het doen. Ik maak het mezelf zo ingewikkeld.” 

Voelde je je in het overdrijven dan wel begrepen?

Ja, op een gekke manier wel. Terwijl Adélka geen medelijden met me had, merkte ik wel dat ze me begreep.

Wat vond je van het humor gebruik?

Dat vond ik heel leuk! Ik heb zelden zoveel gelachen. Ik heb het ook nog een paar keer na-geluisterd en toen heb ik opnieuw heel hard gelachen. Er zit dus ook een soort na-effect in.

Hoe is het probleem veranderd sinds de sessie?

Adélka vertelde dat het provocatief coachen vooral gaat om accepteren, of gedragsverandering. Dit werkte bij mij ook zo. Ik had de realisatie dat ik dit niet wilde accepteren en daardoor ben ik het maar gewoon gaan doen. En dan ga je dus inderdaad je gedrag veranderen. En dit is ook al zo snel, gelijk na een sessie van 20 minuten

De week erna heb ik gelijk wat aan het probleem gedaan. Ik heb er wat van gezegd gezegd en ik heb heel erg geprobeerd het met niet aan te trekken hoe het valt. Daarbij had ik direct het beeld wat Adélka had geschetst voor ogen en dat hielp me! Ik dacht: dat beeld ga ik echt niet doen. Dat wil ik gewoon niet, punt!”

Een les in provocatieve psychologie: uitdaging en groei

Ontdek de kracht van provocatieve psychologie: hoe uitdaging kan leiden tot persoonlijke groei, zelfs bij trauma. Leer hoe provocatieve technieken cliënten helpen hun eigen weerstand te activeren en destructieve overtuigingen te doorbreken.

Vandaag zag ik een cliënte en ik besloot een aanname van de provocatieve psychologie te bespreken: ‘mensen kunnen groeien en veranderen door uitdaging’.

Deze cliënt heeft ernstige traumatische ervaringen vanuit haar jeugd en gelooft: "Ik ben niks waard."

Ik vroeg haar: "Wat is beter voor jou?” Dat ik zeg: Natuurlijk ben jij het waard. Je bent net als alle andere mensen evenveel waard. Of dat ik je uitdaag door te zeggen: Nee, jij bent niks waard.

Ze antwoordde met stellige overtuiging: "Als je me uitdaagt, helpt dat me niet. Dat doet ongelooflijk veel pijn. Als je me bevestigt, dan is dat fijn." Even later zei ze lachend: "Ja, ik ben hier om gevuld te worden met aandacht totdat ik helemaal beter ben." Ik pakte haar handen vast, keek haar aan en zei: "Jij bent niks waard."

Ze begon te huilen en zei: "Dit doet zo'n ongelooflijke pijn. Het is alleen maar een bevestiging van wat ik vroeger altijd hoorde." "Maar hoe kan ik in jou geloven," zei ik, "of anderen in jou geloven, als jij zelf niet in jezelf gelooft? Dan heb ik toch gelijk? En dus klopt het dat jij niks waard bent." Dit alles zeg ik met mijn handen in de hare, terwijl ik haar aankijk met een twinkeling in mijn ogen. Ik had de moed om door te gaan. 

Wat ik vandaag geleerd heb, is dat zelfs bij mensen die ernstig beschadigd zijn, het verdedigingsmechanisme hen klein houdt. Ze willen graag dat hun omgeving hen vult met eigenwaarde, maar dat kan de omgeving niet doen. Daarom is het uitdagen van cliënten, op een respectvolle en liefdevolle manier, een manier om dat verdedigingsmechanisme af te breken, hoe ernstig het trauma ook is. Dit zag ik vandaag voor mijn ogen gebeuren.

En zo ging het verder

Ik herhaalde uitspraken met plagende stem: “Ik denk stellig dat je niets waard bent.” Ze werd emotioneel en zei: "Ik ben er uiteindelijk zelf in gaan geloven. Doordat mijn ouders het zo vaak zeiden, heb ik het tot mijn eigen gedachte gemaakt. Dat zie ik nu in." Ik vroeg haar vervolgens: "Maar klopt het dan? Kun jij tegen mij zeggen: 'Ja, Adélka, het klopt, ik ben een waardeloos persoon.'"

Plots begon ze te lachen en er kwam energie en kracht in haar. Ze zei tegen mij: "Nee, Adélka, ik ben geen waardeloos persoon. Dit is wat mijn ouders gezegd hebben, dit is hoe ze zich gedroegen, maar ik ben het niet. Ik ben evenveel waard als ieder ander!" Ik gaf niet zomaar op. Ik zei: "Ho, ho, eens even. Net zei je nog dat je niks waard was en nu zeg je dat ik niet gelijk heb." Dus plaagde ik haar een beetje verder, zodat ze zich nog meer kon verdedigen.

 Cliënten de kans geven om zich méér te verdedigen is belangrijk, want daarmee bevestigen ze verbaal hun eigen tegengif. Verbaliseren helpt bestendigen.

Tough Love

Humor in professionele coaching: Krachtig Middel voor Persoonlijke Groei en Stressmanagement

Een literatuuronderzoek, uitgevoerd door Vendl, Alvarado-Alvarez en Euwema

Humor is een krachtig maar vaak over het hoofd gezien communicatiemiddel in professionele omgevingen, met name binnen coaching en geestelijke gezondheidszorg. Humor wordt in deze context erkend als een waardevolle methode die kan bijdragen aan persoonlijke en professionele groei. In het bijzonder wordt in provocatieve coaching humor ingezet om cliënten uit te dagen en verandering te stimuleren, wat leidt tot betere persoonlijke ontwikkeling.

Uit het onderzoek blijkt dat humor aanzienlijke positieve effecten heeft. Zo helpt humor bij stressmanagement en emotionele regulatie, en versterkt het de relatie tussen therapeut en cliënt. Dit laatste aspect, de therapeutische alliantie, is cruciaal voor de effectiviteit van de therapie. Bovendien verhoogt humor de energie, creativiteit en diepgang tijdens sessies en bevordert het cognitieve en gedragsveranderingen bij cliënten. Het gebruik van humor kan ook het welzijn van cliënten verbeteren, terwijl het professionals voorziet van middelen om compassiemoeheid te verminderen en burn-out te voorkomen.

De studie toont aan dat professionals de voorkeur geven aan adaptieve humorstijlen, zoals affiliatieve en zelfversterkende humor, die een positieve sfeer bevorderen en stress verminderen. Maladaptieve humor, zoals agressieve humor, wordt minder vaak toegepast, maar kan effectief zijn in specifieke situaties, bijvoorbeeld bij uitdagende cliënten. Echter, het gebruik van humor brengt ook risico's met zich mee; misinterpretaties kunnen de relatie tussen therapeut en cliënt verstoren, en humor kan soms een defensief mechanisme zijn dat vermijdingsgedrag bevordert in plaats van het aanmoedigen van zelfinzicht.

Ondanks deze positieve effecten van humor in professionele settings is er een gebrek aan uitgebreid onderzoek naar de rol van humor in coachingpraktijken. Het artikel benadrukt de noodzaak voor meer systematisch onderzoek naar spontane humor in professionele dialogen. Toekomstige studies zouden zich moeten richten op kwalitatieve en longitudinale methoden om de impact van humor op de werkalliantie en coaching-uitkomsten beter te begrijpen. Het toepassen van humortheorieën kan bijdragen aan effectievere coachingpraktijken en nieuwe mogelijkheden binnen Human Resource Development (HRD) en leiderschapsontwikkeling verkennen.

Praktische implicaties van het onderzoek omvatten de opname van humor in het curriculum van coachingsopleidingen. Studenten zouden getraind moeten worden in het strategisch gebruik van humor om de effectiviteit van hun coaching te vergroten. Supervisie en voortdurende training zijn essentieel om deze vaardigheden te verfijnen. Verder is er behoefte aan onderzoek naar de invloed van culturele en contextuele factoren, zoals geslacht en culturele achtergrond, op de effectiviteit van humor in professionele dialogen.

Kortom, het artikel onderstreept het belang van humor als een waardevol hulpmiddel in professionele omgevingen. Het pleit voor de integratie van humor in onderwijsprogramma's en roept op tot verder onderzoek om de effectiviteit van coaching en therapie te optimaliseren.

Samengevat door Irene Houwers

Provocatief coachen: bijnaam geven

Vandaag werd ik toegevoegd aan een nieuwe app-groep genaamd 'Ouders van Roekeloze Zoon'. Onze oudste zoon heeft deze aangemaakt, en ik moet toegeven, hij heeft hiermee aardig wat zelfinzicht getoond. Want ja, roekeloos met geld is hij zeker. De vraag is uiteraard of wij weer even kunnen storten, want als ouders ben je nu eenmaal een geldautomaat voor het leven. Maar wat me echt vreugde gaf, was zijn zelfgekozen bijnaam.

Ik geef mijn cliënten regelmatig bijnamen, en dit helpt enorm bij het aanvaarden van je tekortkomingen en het ondernemen van de juiste actie.

Laat me uitleggen hoe dit werkt: Een bijnaam geven is een provocatieve interventie die je als coach of therapeut kunt toepassen. Het doel is om iemands afwijking in een humoristisch perspectief te plaatsen en het bespreekbaar te maken. De feedbackregels die ik jarenlang hanteerde, zoals "ik zie, ik voel...", leidden bij mij en mijn gesprekspartners alleen tot irritatie. Door lachend te zeggen: "je bent gewoon een roekeloze geldverslindende puber", geef je veel leuker en effectiever feedback. Humor kan ontwapenend werken en versterkt de relatie tussen jou en je gesprekspartner.

Doordat mijn zoon zichzelf de bijnaam 'Roekeloze Zoon' gaf, kon hij zonder al te veel gezichtsverlies om geld vragen. Hij toonde zelfinzicht en de bereidheid om actie te ondernemen: hij vroeg om hulp, maar schetste ook het vooruitzicht dat hij meer gaat werken en op zijn uitgaven zal letten. Dit bracht een grote glimlach op mijn gezicht, en nog beter, ik ben meer geneigd hem te helpen. Hoog rendement dus!

Het valt me telkens weer op hoe belangrijk humor is in communicatie voor een goede relatie en om de fouten die we als mensen nu eenmaal maken te accepteren en er actie op te ondernemen.

Of dit onze oudste zoon nooit meer zal overkomen? Ik vrees van niet, de leercurve van een mens is traag. Maar dat geeft niet, ik verheug me nu al op de naam van de volgende app-groep die hij zal bedenken.

Irene's ervaring met provocatief coachen

Mijn naam is Irene Houwers en ik ben onlangs begonnen als project-assistent bij Vendl. Momenteel studeer ik psychologie aan de Universiteit Utrecht, en ik wil jullie graag wat vertellen over de leerzame ervaring die ik onlangs had op het IEP-congres over Provocatief coachen. Ik ga namelijk als student niet zo vaak naar congressen :).

Op 6 april maakte ik mijn eerste kennismaking met provocatief coachen, gehouden in het prachtige hotel de Wageningsche Berg.

Een van de hoogtepunten was de workshop van Adélka, waarin ze op boeiende wijze haar toepassing van provocatieve therapie bij een cliënt met PTSS besprak. Het fascineerde me hoe ze met haar provocatieve aanpak het verschil wist te maken in de behandeling. Het opende mijn ogen voor de kracht van provocatie in therapie. Cliënten zijn veel sterker dan je leert op de universiteit.

Maar dat was nog niet alles. Een andere workshop waar ik aan deelnam, richtte zich op het gebruik van provocatie bij de ondersteuning van studenten met studievertraging. Het was verfrissend om te ontdekken hoe provocatief coachen een verschil kan maken, zelfs in het academische domein. Juist door ze meer gelijk te geven dan ze lief is, kregen de studenten inzicht. En de zwaarte was er af.

Hoewel ik zelf nog student ben en geen coach, vond ik het verrijkend om deel te nemen aan deze interactieve sessie, waarbij we zelf provocatie toepasten. Ik ben dankbaar dat ik deze ervaring mocht delen met zulke gepassioneerde mensen en ik kijk uit naar meer ontdekkingen en groei in mijn reis binnen de wereld van provocatieve coaching.

Wat is het effect van humor op depressie- en angstsymptomen?

Een systematische review, uitgevoerd door Sarink en Garcia-Montes

Humor speelt een steeds grotere rol in de positieve psychologie, maar er is nog weinig onderzoek gedaan naar het gebruik van humor in therapie voor mensen met depressie of angst. Deze studie van collega Sarink bekijkt eerdere onderzoeken om te zien hoe humor kan helpen bij het verminderen van deze klachten. De resultaten zijn veelbelovend en laten zien dat humor een positief effect kan hebben.

Hoewel de positieve effecten van humor iets kleiner zijn dan bij andere therapieën zonder humor, toont de studie aan dat humor significant kan bijdragen aan het welzijn van cliënten. Gegevens uit zeven verschillende landen ondersteunen dit, ondanks dat de onderzoeken variëren in opzet, deelnemers en manieren om humor te meten.

Een belangrijk aspect dat verder onderzocht kan worden, is het element van verrassing in humoristische interventies. Verrassende humor kan cliënten helpen om nieuwe perspectieven te ontdekken en anders naar hun problemen te kijken. Dit kan leiden tot creatieve oplossingen of het besef dat een probleem minder ernstig is dan gedacht. Vaak herkennen cliënten de humor en kunnen ze erom lachen, wat op zich al een waardevolle uitkomst is.

Kortom, deze studie biedt waardevolle inzichten voor therapeuten die humor willen integreren in hun praktijk. Het onderstreept het potentieel van humor als een krachtig instrument om het welzijn van cliënten te bevorderen. Deze positieve bevindingen vormen een solide basis voor toekomstig onderzoek en verdere ontwikkeling van humoristische interventies in de geestelijke gezondheidszorg.

Daniëlle over de opleiding tot provocatief coach

“Ik heb geleerd dat je bijna alles kunt zeggen, zolang het vanuit liefde wordt gezegd. Ik zie humor nu als een meerwaarde en kracht, die op veel situaties toegepast kan worden.”

Zou je iets meer kunnen vertellen over wat je doet in het dagelijkse leven?

Ik heb een eigen drogisterijketen, samen met mijn partner. Ik ben juridisch opgeleid, dus ik doe vooral de arbeidsrechtelijke zaken in het bedrijf, maar ook HR. Ik voer veel gesprekken met collega’s, over de samenwerking en ook als er iets vervelends gebeurd is. Ook begeleid ik collega’s die kampen met langdurige ziekte en daardoor niet kunnen werken.

Wat zijn de belangrijkste dingen die je hebt meegenomen uit de opleiding?

Vooral de cliënt in zijn kracht zetten door uit te dagen, te onderbreken en juist geen structuur aan te brengen in een gesprek, trok me heel erg. Ik was voor ik aan de opleiding begon snel geneigd om tegen iemand te zeggen: ‘kom maar hier met al je problemen, ik los ze wel op.’ Dit is juist niet de bedoeling bij provocatief coachen. Het gaat er juist om dat de verantwoordelijkheid bij de cliënt ligt. Ook de humor en improvisatie, die in de opleiding naar voren komen, passen goed bij mij. Ik heb van jongs af aan veel in musicals gespeeld en de Frank Sanders Academie voor musicaltheater gedaan. Bij provocatief coachen creëer je een mix van humor en improvisatietheater. Een ander leuk aspect van de opleiding vind ik de cliëntgesprekken. Ik vond het heel leerzaam en leuk om te doen en je komt in aanraking met mensen, met wie je anders niet zo snel in aanraking komt.

Op welke manier kun je provocatief coachen toepassen in je werk?

Ik ben meer humor gaan toepassen in mijn contact met collega’s. Ik laat meer van mezelf zien, door bijvoorbeeld een grapje te maken over mezelf klaar ik de lucht. Dit laat mijn collega’s zien dat het oké is om te grappen. Het zorgt voor een ontspannen sfeer. Het toepassen van provocatief coachen is voor mij als werkgever niet altijd van toepassing, er moet wel een coachvraag zijn. Op termijn zou ik graag een coachingspraktijk opzetten, waarin ik wel vanuit die gelijkwaardige vertrouwensrelatie provocatief kan coachen.

Wat heeft provocatieve coaching je gebracht in je dagelijkse leven?

De opleiding heeft me erg veel gebracht. Adélka heeft mij in een sessie geschetst als een Atlas met de wereldbol op haar rug. Aan dat beeld denk ik nu nog vaak terug. Ik merk soms dat ik te veel aan het ‘atlassen’ ben. Dan neem ik even een stapje terug. Het hoeft ook niet allemaal tegelijk opgepakt te worden. Ik bewaar nu meer mijn rust en bekijk het gewoon stapje voor stapje. Ik heb geleerd om keuzes te maken: Het feit dat ik nog geen eigen coachingspraktijk heb opgezet, laat zien dat ik niet meer alles tegelijk wil oppakken, ik ervaar meer rust.

Hoe is je ‘sense of humor’ veranderd door de opleiding? Wat is het effect daarvan?

Mijn humor is niet zozeer veranderd, maar wel weer meer aan de oppervlakte aanwezig. Voordat ik aan de opleiding begon heb ik een aantal intensieve jaren gehad, met het bedrijf en een jong gezin. Het gevaar is dan dat de serieuze pet altijd op staat. Maar door de opleiding is de humor teruggekomen, en dat werkt fantastisch. In mijn gezin heeft het gezorgd voor meer lichtheid. Mijn zoontjes van 6 en 10 jaar oud grappen ook steeds meer. Ik heb geleerd dat je bijna alles kunt zeggen, zolang het vanuit liefde wordt gezegd. Ik zie humor nu als een meerwaarde en kracht, die op veel situaties toegepast kan worden.

Provocatief coachen techniek

Provocatief coachen techniek

Soms heb je in het verleden acties uitgevoerd waarvan je de impact pas veel later terugkrijgt.

Deze week werd ik gevraagd om een workshop te geven in provocatief coachen bij de Politie. De opdrachtgeefster zei: Ik ken jou van een training waar ik gelijk heb ondervonden hoe de provocatieve aanpak werkt bij een sceptische deelnemer. Je wilde net de sessie beginnen, toen er een dame (laten we haar Bianca noemen) het woord nam in de kring. Ze vroeg zich af wat er nu te lachen valt als je met coaching bezig bent. Ik schijn gezegd te hebben: “Tja ik zie het al, je hebt helemaal geen gevoel voor humor. Maar dan ben je aan het juiste adres, want ik ga in deze middag leren hoe je dit bij jezelf kunt aanboren. Maar ik weet niet of dat er voor jou in zit.”
Bianca zou vervolgens gezegd hebben dat ze zeker wist dat ook zij humor bezat. Een prachtige protest reactie.

Met deze opmerking demonstreerde ik een belangrijke houding die je moet bezitten als je provocatief werkt: De “ja-en” houding.

1. Ja u heeft gelijk

2. Goed dat u zo denkt

3. Laten we er een schepje bovenop doen

Toch is het best eng om zo iets te zeggen. Nu, vele jaren later realiseer ik mij dat het ook verkeerd kan vallen. Het is daarom extra belangrijk dat je veilig bent in jezelf. Dat betekent dat je de uitspraak doet vanuit een plek van acceptatie in jezelf. En het niet zegt om de ander te kakken te zetten. Je doet dit om een cognitieve herkadering te bewerkstelligen. Dat is het allerbelangrijkste wat je moet leren als provocatief coach.

Een inkijkje in de provocatieve opleiding

Je bent gewoon een gepassioneerd mens!

Een van de oefeningen bij onze opleiding tot provocatief coach is dat je een vraag beantwoord net als Mona dit deed vroeger in de Privé. Maar, dan provocatief: met uitdaging, paradoxaal en humor. En daarbij, de coach is altijd lief & provocatief.

Lieve Mona,

Ik ben ontzettend claimerig en jaloers in mijn relatie. Mijn gedachten en gevoelens gaan zo: Hij mag niet naar andere vrouwen kijken en ze niet aanraken, alleen de hand schudden. Ik wil ook niet dat hij diepe vriendschappen heeft met vrouwen. De woede die bij mij naar boven knalt is buiten proporties. Het lijkt soms of ik vind “dat ik hier recht op heb”. Maar boven alles ben ik gewoon erg onzeker. Wat moet ik doen?

Groet Claimentina

Lieve Claimentina,

Kijk daar is nu echt weer eens een ouderwetse romantica! Jij hebt passioneel lief dat is zo mooi aan jou. Tegenwoordig schrijven mensen geen liefdesbrieven meer en hoppen van de een naar de ander. Überhaupt Nederlandse mensen zijn zo doods als het op liefde aan gaat. Kijk bijvoorbeeld in Brazilië, als een man een vrouw daar leuk vindt zegt hij: “você me deixa sede”, je maakt mij dorstig! Nou en die Nederlanders..pfoe alleen met Valentijnsdag een bosje bloemen. Neee, passie! En jij hebt dat. En weet je in sommige culturen is het heel gewoon, als vrouwen daar niet jaloers, bezitterig en controlerend zijn naar hun man dan wordt dat gezien alsof ze niet van hem houdt en die mannen weten dat. Als zij vreemd gaan is het die vrouw hun schuld, hadden ze die man maar het gevoel moeten geven dat ze van hun houdt.

Mannen hebben geen controle

Want zeg nou eerlijk, mannen hebben geen controle over zichzelf toch? Als ze alleen al naar elke willekeurige andere vrouw kijken willen ze al met haar naar bed gaan, dat voel je als vrouw gewoon, we zijn niet gek! Ja, je moet ze onder de duim houden! Ik vind het heel goed van je. Ik vind eigenlijk dat je jouw man nog veel toestaat. Wist je dat mannen een vrouw haar ovulatie op meters afstand kunnen ruiken?! Stuurloos worden ze dan. Nee, inbinden die bende! Ken je die film Boxing Helena? Daarbij zaagt de man zijn vrouw haar ledematen er af en bewaard haar in een box zodat ze alleen van hem is, zijn trofee. Dat is misschien net een tikkeltje extreem, maar ja die woede die in jou zit..dat is wel uitkijken geblazen, nee je moet voorkomen dat je een crime passionel  pleegt en hij moet dat snappen en gewoon volledig thuis gaan werken. Een actieradius van 2 meter om zich heen houden op straat en in de supermarkt, wooee neejjj niet in mijn buurt vrouwen. Want ja zeg nou eerlijk er zijn zoveel leuke vrouwen… veel meer leuke vrouwen dan leuke mannen, dus je moet jouw eigendom beschermen. Straks ziet hij een ander exemplaar die bijv. allerlei kwaliteiten heeft die jij net niet hebt en gaat hij er daar mee van door.

Controle houden

Nee gewoon de controle houden, je kunt er niet op vertrouwen dat hij echt van je houdt, dat zegt hij wel maar ja., hij moet zich volledig aan jouw controle onderwerpen. Zodra hij thuis komt, hup zijn telefoon inleveren, jou alle wachtwoorden van al zijn sociale media geven en aan het einde van de dag zijn activiteit even samen doornemen. Het is jouw goed recht! Het kost wat tijd maar je moet er wat voor over hebben en hij ook. Of gewoon een camera op zijn schouder opdat je de hele dag over zijn schouder mee kunt kijken. Of net als koeien een oorlabel met groot: Eigendom van Clementina er op in zijn oor. En als het hem in de toekomst te veel gaat benauwen dan past hij ook niet bij je. Laat hem dan maar lekker weg rennen, dan loop je ook niet met gevaar om gekwetst te worden.

Verander niets, blijf volhouden!

Nee dus al met al niks aan veranderen, take it or leave it, your way or the highway! En dan kan ook niet anders zo ben jij gewoon, een gepassioneerd persoon, je wilt toch geen saaie muis worden, dan loopt die vent gelijk weg dan wordt jullie relatie als broer en zus met uniseks outfit fietsen op Zondag! Neee, hij is toch verliefd geworden op die passie in jou nou dit hoort gewoon bij het pakketje!

Gebruikte technieken provocatief coachen:

RET:

Liefdesjunk: Het sterkst zie ik de Liefdesjunk. Niet geloven dat iemand echt van haar kan houden en bij haar kan blijven om wie ze is. Ze geloofd dat hij met elke aantrekkelijke vrouw die hij wil ziet leuker vind dat haar en naar bed wil en haar uiteindelijk in de steek zal laten.

Onheilsfantast: Ook een beetje een onheilsfantast waar het gaat om contact met andere vrouwen, zich dan gelijk het ergste voorstellen

Moraalridder: En een beetje Moraalridder, ze vindt dat ze er recht op heeft hem zo te controleren en dat hij aan haar eisen moet houden opdat zij niet angstig hoeft te zijn. 

Verheerlijking probleem:

Kijk daar is nu echt weer eens een ouderwetse romanticus! Jij hebt echt passioneel lief dat is zo mooi aan jou.

Absurde oplossingen:

Of gewoon een camera op zijn schouder opdat je de hele dag over zijn schouder mee kunt kijken. Of net als koeien een oorlabel met groot: Eigendom van Claimentina er op in zijn oor

Schuld verschuiven:

En weet je die vrouwen in sommige andere culturen vrouwen begrijpen dat, als zij niet jaloers en bezetterig en controlerend zijn op hun man dan houden ze niet van hem en die mannen weten dat. Als zij vreemd gaan is het die vrouw hun schuld,- schuld verschuiven.

Overdrijven:

Maar jou die woede die in jou zit..dat is wel uitkijken geblazen, nee je moet voorkomen dat je een crime passionel.

Noodzaak het probleem meer te doen:

Je kunt er niet op vertrouwen dat hij echt van je houd, dat zegt hij wel maar ja., hij moet zich volledig aan jouw controle onderwerpen. Zodra hij thuis komt, hup zijn telefoon inleveren, jou alle wachtwoorden van al zijn sociale media geven en aan het einde van de dag zijn activiteit even samen doornemen.

Nadelen van het doel:

Je wilt toch geen saaie muis worden, dan loopt die vent gelijk weg! Hij is toch verliefd geworden op die passie in jou nou dit hoort gewoon bij het pakketje!

Toekomst scenario

En als het hem in de toekomst te veel gaat benauwen dan past hij ook niet bij je. Laat hem dan maar lekker weg rennen, dan loop je ook niet met gevaar om gekwetst te worden.

Een fout die winst opleverde

Begin december bevond ik me op Bonaire met mijn middelste zoon, net toen onze podcast met de bedreven faalkundige Remko van der Drift werd gelanceerd. Eenmaal thuis drong het tot me door dat moeder en zoon een meesterlijke blunder hadden begaan - een fout waar zelfs een faalkundige zijn humoristische tanden op stuk zou bijten.

Wat was onze faux pas? Een duikvakantie boeken op een all-inclusive resort bij Van der Valk. Terwijl velen dit beschouwen als de kers op de taart van vakantieplezier, bleken wij in de Truman show te zijn beland. 

Mijn zoon, die normaal gesproken zijn eigen hikingreizen uitzet naar plekken die zelfs Google Maps nog moet ontdekken, en ik, die het liefst op een kleine camping zit met onze VW-bus als uitzicht, omringd door wilde bloemen en uitzicht op de bergen - zo zie ik de ideale vakantie voor ons. Op Bonaire keek ik uit naar avonden waarop ik duikverhalen kon delen met marinebiologen, maar helaas, niets was minder waar. Het resort werd bevolkt door mensen die dachten dat ze met hun all-inclusive pakket overal recht op hadden. Het gaf mij buikpijn en mijn zoon een chagrijnige houding. Niet tijdens de duiken - die waren echt schitterend. Vooral de momenten waarop we samen nét het water in gingen en naar beneden afdaalden. De anticipatie, wat zou er nu weer voor vis op ons wachten?

Nee, de mineur was ‘t sjokken in de ochtend, middag of avond naar hetzelfde restaurant, day drinking als hoofd-activiteit, massagedrag en je een schaap voelen. Het was zoals mijn zoon het treffend verwoordde: zielloos. "Dat hoort nu eenmaal bij een all-inclusive, mam", riep mijn jongste zoon bij thuiskomst uit. Met een gezicht van 'duh, dat had je kunnen weten.' Ja, jongen, dat had ik kunnen weten...

En dat was wat ik mezelf steeds verweet: had ik dit niet kunnen voorkomen? Waarom ben ik zo'n domme koe dat ik dit heb geboekt? Het gevoel van falen kwam snel naar boven. Maar zoals Remko in onze podcast zegt: een fout persoonlijk maken is niet behulpzaam. Ik had gewoon een inschattingsfout gemaakt. Pas toen ik dat thuis erkende, kon ik er steeds meer om lachen. Want dat is belangrijk: je fouten als feiten zien en er nieuwsgierig naar kijken, aldus Remko.

Het erkennen van de fout betekent niet dat het onrustige gevoel in je buik meteen verdwijnt, zegt Remko in onze podcast; je moet het ook leren verdragen. Gelukkig, want ook ik ben van mening dat mensen die maar steeds verkondigen dat ‘een gelukkig leven echt kan’ hun cliënten een rad voor ogen draaien. Je moet dealen met die ongelukkige momenten om ze uiteindelijk te aanvaarden.

Thuis zeiden we: dit nooit meer! Daarnaast kreeg ik ook inzicht in waarom het zo was gelopen, dat twee avontuurlijke natuurmensen bij een Tui-tent terechtkwamen. In mijn zoektocht naar de perfecte vakantie, vergelijkbaar met 'the perfect wedding' op een wit zandstrand in Thailand, wijkt men af van natuurlijke voorkeuren en gaat men voor het plaatje. Mijn eigen bruiloft vond ook plaats in een bontgekleurde villa in de Ardennen, zonder vast programma. Dus ik had kunnen weten dat prefab niets voor mij is.

Toch zit er winst in deze dure grap. Het heeft ons als eerste een levendig leermoment gegeven, waardoor we nog beter onze voorkeursstijlen in vakantie weten: “Dat doe je dus nooit meer” grapte een deelneemster uit mijn groep. Slechte verhalen van dit soort oorden doen het goed; toehoorders smullen van jouw slechte keuze, niet zozeer omdat ze ramptoeristen zijn, maar omdat dit je menselijk maakt. Als derde, het bespaart ons in de toekomst veel geld. En tot slot, door er met humor naar te kijken, is er ook meer acceptatie.

Neem nooit een competente coach in handen

Ik kreeg een email van de directeur van BGL met als oproep om me aan te melden in de algemene vergaarbak van coaches omdat heel Nederland dan gelukkiger zou worden. Een reactie

---------- Forwarded message ---------
Van: tino.meijn@bgl.nl via SurveyMonkey <member@surveymonkeyuser.com>
Date: zo 17 dec 2023 om 20:01
Subject: De Gids Coach Contacten is voor jou
To: <adelka@vendl.nl>

We hebben je hulp nodig. Want bij BGL willen we geluk voor iedereen bereikbaar maken. Daarom vinden we dat de toegang tot een coach of therapeut makkelijker moet zijn. Een van de initiatieven die we daartoe nemen is om de Gids Coach Contacten samen te stellen met informatie over en voor de beste coaches en therapeuten in Nederland. Deze Gids versturen we in mei naar 30 duizend professionals bij overheden, zorg, onderwijs, bedrijven en naar particulieren.

Wil je ook kosteloos en zonder voorwaarden in de Gids Coach Contacten staan? Het enige dat je hoeft te doen is je gegevens achterlaten. Wil je zelf een exemplaar ontvangen? Geen probleem, geef het aan en je ontvangt ‘m na verschijnen.

Help je mee om geluk voor iedereen bereikbaar te maken?

Met vriendelijke groet,

BGL & Partners

Tino Meijn
Directeur

Wijkermeerstraat 3-7 | 2131 HB Hoofddorp
T 023 555 67 55

tino.meijn@bgl.nl | www.bgl.nl

Wij willen geluk voor iedereen bereikbaar maken

Beste Tino, Geachte Directeur

Dit is met recht het meest humoristische bericht van de maandagochtend. Jullie vragen aan ál je contacten om hun gegevens als coach of therapeut te geven. Doelstelling daarbij is om een Gids te maken met: 'de beste coaches en therapeuten'. Dat is dus heel geinig, maar wel bezijden de waarheid. Je maakt niet een gids voor 'beste hulpverleners' maar een verzameling van alle individuen en organisaties die op deze mail reageren. Dat is prima en kan heel nuttig zijn, maar noem het dan: 'vergaarbak van mensen die coach en therapeut zijn (zich zo noemen) ongeacht hun prestaties, nascholing, kennis, evaluaties van hun cliënten en vooropleiding’.

En daar kunnen hele goede tussen zitten, daar ben ik absoluut van overtuigd. Maar hoe je die goede er uit kan vissen, is dan weer onduidelijk - laat staan of deze mensen jouw geluk gaan geven zoals in de mail beloofd - . 

Maar, provocatief als ik ben zie ik daar het voordeel van in: een te goede coach maakt dat je je incompetent voelt en eentje die je niet verder helpt bespaart je geld: “Dat had ik zelf ook kunnen bedenken”

Met vriendelijke groeten,

Adélka Vendl

Ambachtstraat 10
3732 CN De Bilt
T 030 7370871

www.vendl.nl

+31(0)6 26504423

humor als buffer tegen burn-out

Een stukje research

Een gevoel hebben voor humor is een versterkende eigenschap die therapeuten helpt om kalm en gefocust te blijven. De therapeuten in het onderzoek van De Lange geloofden dat humor hen verloste van uitputting en burn-out. "Gevoel voor humor stelt zowel jou als de mensen om je heen in staat om op te vrolijken" (deelneemster C, vrouw, 57 jaar). Humor wordt erkend als een versterkende kwaliteit in de positieve psychologie en wordt ook in verband gebracht met coping (Roos & Strong, 2010). Daarnaast benadrukken Strümpfer (2006a) en Wentzel (1994) dat humor mensen geïnteresseerd houdt in hun werk. Humor is een gemoedstoestand die van invloed is op hoe mensen denken, voelen en zich gedragen, vooral in moeilijke tijden. Humor zorgt voor een hoger niveau van denken waardoor een situatie een nieuwe betekenis krijgt. (De Lange 2015) https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14330237.2014.997039

Dus, therapie bedrijven zoals bij onderstaande client is nu binnen bereik en goedkeuring.

Provocatieve therapie: More Sillyness

Door helemaal JA te zeggen tegen de staat van de client kon ik haar de gelegenheid geven om te doen wat nodig was.
‘Ja-zeggen’ tegen dat wat is en dat gecontroleerd vergroten is een onderdeel van de provocatieve therapie.

Vandaag kwam er een Amerikaanse cliënte bij mij. Ze is heel hard bezig om als alleenstaande moeder haar zonen op te voeden. We hebben bruikbare strategieën en grenzen besproken die ze heel trouw toepast.

Maar vandaag is er iets anders, ik pik een flow op die ik besluit te volgen. Ze zucht en ik zie dat ze moe is. Laten we eerst mediteren, zeg ik.

Dat lijkt me een heel fijn idee, zegt Meghan. Na de meditatie vraag ik haar wat voor gevoel er overheerst. Ze geeft aan dat het haar allemaal te veel is. Ik vraag of het moeheid is. Heel moe, zegt ze.

Ik pak mijn matje, spreid daar wat dekens over uit en laat haar liggen. Ik doe mooie muziek aan, er zijn hele mooie Ayahuasca play lists, waarbij je niets hoeft te gebruiken. De opdracht is te blijven liggen zolang ze wil, desnoods tot het eind.

Ik vertrouw er op dat zij weet wat goed voor haar is.

Ik zit naast haar en geniet ook van de muziek.

Als ik dit nu mijn mede psychotherapeuten zou vertellen, dat een cliënt laten liggen een behandelstrategie is dan zal menigeen zich over het hoofd krabben.

Weet deze mevrouw wel wat ze doet?

Waar is dit nu de oplossing voor?

Is ze zelf niet moe?

Dat laatste ja, ik was ook wel toe aan rust. Maar verwar dit niet met dat ik dit deed voor mezelf. Door helemaal JA te zeggen tegen de staat van de client kon ik haar de gelegenheid geven om te doen wat nodig was. ‘Ja-zeggen’ tegen dat wat is en dat gecontroleerd vergroten is een onderdeel van de provocatieve therapie.

Na een half uur ging ze weer naast me zitten

Wat is er nu, vroeg ik?

Rust en ook een beetje blèèh. Cliënten geven doorgaans goed met geluid aan wat hun gemoedstoestand is. Zaak is het om die wat te vergroten. Dus ik deed blèèèh in het kwadraat. Toen ontstond er een grote zucht en een grom. Ik zuchtte nog meer en stak mijn tong uit. Zij stak ook haar tong uit en dit werd van kwaad tot erger tot ik het volgende deed:

Ik stak mijn beide middelvingers op en gilde de ruimte in: Fuck you!!!

En de tranen rolden over haar wangen.

Ja ja já! Dat is het! Fuck you , ik wil tegen iedereen fuck you zeggen, oh wat heerlijk dat je dit gewoon doet, dat voel ik ook, dat wil ik ook!! Oh wat zalig puberaal dit is gewoon silly!!

En voilà, het antwoord op de vraag in de sessie (die ze niet gesteld had maar die ik voelde in onze resonantie) was:

Je moet elke week een fuck you dag inlassen. Een dag waar je de kinderen 10 Euro geeft om zelf eten te kopen. Koop wat mij betreft voor 10 Euro spekjes, I don’t care. Mama is er niet, mama is in staking en heeft een fuck you dag. More sillyness! riep ze strijdvaardig.

Ik opperde dat ze misschien ook alvast een luier aan kon doen zodat ze ook niet meer naar de WC hoefde die dag. Dubbelgevouwen van het lachen zei ze dat dat wellicht net te veel van het goede was, maar hé, dan konden de zoons vast oefen voor later.

Wat zijn jongens (mannen) toch vreselijke wezens, verzuchtte ze. Ja dat klopt zei ik, we houden het alleen uit met een fuck you dag. Weer samen lachen.

 En de jongens? Die vinden het best dat mamma en fuck you dag heeft. Een lossere mama is voor hen ook fijn.

Foto by Braydon Anderson

Is therapie grappig? Luister naar de podcast van de psychologen Adélka en Antoinette

Provocatieve psychologie: naaldenfobie

Een ex cliente van Jeffrey schreef mij deze mail

Je kan natuurlijk de boeken van Jeffrey Wijnberg lezen, maar de echte magie ontstaat live. De provocatieve psychologie is ontstaan door dit soort live demo’s, er zijn geen shortcuts die je bij elke client kan gebruiken en Jeffrey laat zien hoe hij snel effectief tot de kern van het probleem kan komen. Niet de hele poespas van symptomen bestrijden, maar direct naar de kern waardoor de symptomen vanzelf oplossen.

Een tijdje geleden mocht ik het zelf ondervinden, ik dacht dat mijn probleem naaldenangst was, maar het bleek dat ik een ontzettende controlefreak ben die niet zomaar iets toelaat. Jeffrey liet zien dat het niet goed of fout is, maar dat ik kan kiezen: Ga ik zelf de touwtjes in handen nemen of lig ik uiteindelijk hulpeloos vastgebonden op een tafel voor een prikje? Of zoals Jeffrey me mijn nieuwe lijfspreuk leerde: Vertrouwen is goed, controle is beter!

Het is altijd leuk om even in de keuken van een andere kok te kijken, dus kom naar de demodag en zie hoe deze chef het vlees snijdt.

15 oktober 2022 in De Bilt Jeffrey Wijnberg

Frank Farrely on Provocative therapy

FRANK FARRELLY

"You bring out people's protest by collaborating with the enemy."

Frank Farrelly (1931 - 2013) has received international recognition as a highly gifted therapist. He is the author of several publications, including "Provocative Therapy" (with Jeff Brandsma). Farrelly conducted numerous workshops, seminars, and demonstrations in America, Europe, and Australia. He continued to travel the world until his 80s, teaching provocative therapy to aid workers. Trained as a social worker, he worked as a therapist in psychiatric hospitals for many years. His pioneering work with severely disturbed clients makes him a very interesting and important therapist.

Two important and frequently used quotes from Farrelly are: "Take your professional dignity and throw it out the window in the service of the client," and "I approach what the client avoids." I believe this reflects the essence of provocative coaching.

In the spring of 2010, I attended a course with him in Germany. Over five full days, there was ample opportunity to converse with Frank. Noni Höfner, another provocative psychotherapist in Munich, had already put in a good word for me. However, within the first two minutes, I realized that interviewing this star, who had spoken about this subject countless times, in a traditional manner—asking questions and getting answers—would be nearly impossible. My initial question (after some about his personal life) was about how his provocative approach differed from therapies in mental health institutions at that time. His response was, "Did you read my book?"

With a chuckle, I admitted that I might not be able to come up with any brilliant questions after all (even though I had put effort into that first question), and I suggested that he simply tell me what he wanted to share. The conversation below is a summary of this 'story': discussions we had at the table without a formal interview, conversations during the training, and spontaneous gatherings.

Frank began seeking alternative ways to help clients gain insight due to a) the motivation challenges faced by some clients, and b) his own upbringing, which involved different communication styles. He remarked, "If you're one of twelve kids, no one asks, 'Well, Frank, what do you want?' You just have to keep your head above water. Mom and Dad really didn't have time for me at all. My siblings kept me in line." These two factors—the lack of desired results in previous therapeutic conversations and his childhood experiences—led him to explore new methods of providing assistance.

During the sixties, when Frank introduced his new therapy approach, working provocatively in mental health care was groundbreaking. Society was still heavily influenced by the legacy of Freud. Frank introduced a new form of therapy: protest therapy. Reflecting on this, Frank remarked, "But, it's still very new to a lot of people." The need to work differently emerged as he observed that the prevailing approach was insufficient. Frank often dealt with individuals with severe psychiatric disorders undergoing mandatory treatment. This required a different approach from the Rogerian, kind, understanding, and supportive methods. "Client-centered therapy works best with mild depression, mildly anxious individuals, and introverted men," Frank noted. "But that only accounted for 15% of my client population in Wisconsin, so I had to come up with something else. I mentioned Tough Love first."

Frank likened provocative therapy to "friendly teasing between good friends." In this approach, you play the devil's advocate, siding with the negative and self-sabotaging aspects of your client and treating them as 'normal.' Frank often asks, "What's wrong with that?" He acknowledges that you will almost always receive an answer to this question, as well as pushback—even from schizophrenic patients or those with alcohol problems. This suggests that Frank believed his method was suitable for addressing a wide range of issues, including mental illness. When asked if provocative therapy applies to everyone, he answered affirmatively. He often faced objections, with others pointing out that everyone knows him and his approach, so clients know what to expect. To this, Frank responded, "That helps, but when they didn't know me, it worked too. How do you explain that?"

Curious about the specifics of provocative therapy, I asked one evening: "What exactly do you do with provocative therapy?" Frank responded, "You bring out people's protest by collaborating with the enemy: their own destructive behavior. Humor is the great lubricant, but I don't laugh at people; I laugh at the things that bother them." We also discussed what makes provocative therapy so distinct. "Look at the language, for example," he explained. "When I started provocative coaching, therapists spoke to patients as if they were reading 'Oedipus' by Sophocles. I felt therapists did this to impress. Most patients didn't understand this language at all. It was far removed from their reality. I knew that. I used plain language." Frank often encountered questions about whether profound discussions were possible using such straightforward language. "Nonsense," Frank retorted, "you have enough language to discuss life's profound matters."

Frank wasn't particularly fond of diagnostic labels. "There are kilometers of diagnostics performed," he remarked. "When psychology students begin their studies, they diagnose each other according to DSM-IV criteria until they've diagnosed everyone. Then, when they start practicing, they know nothing about the person behind the diagnosis." Frank's starting point was that everyone can change—a belief that motivated him to continue developing his method. He believed that people could change more rapidly and permanently, that they could influence their situation. This sometimes led him to make tough statements and take drastic measures. This perspective also extended to therapists. During a discussion about "impossible clients," Frank emphasized that therapists didn't have to endure everything. If something was unbearable, therapists could say, "I can't work well with you," "I don't have enough experience with this," or "These issues are beyond my capacity to handle."

Frank often delivered such messages humorously ("I'm too old to deal with your teeny-weeny problems"), but his underlying message was clear: "You can always leave. If someone is making your life miserable, it's not a sign that you're a bad therapist." I asked him how he could deliver such blunt remarks and still maintain a connection with his clients. "Did you ever get the impression that the client didn't feel taken seriously?" he countered. "No," I responded, "they usually felt quite comfortable. One client even mentioned that after a session." Frank explained, "I simply voice what people have been saying to themselves for a long time. I also reflect what others around them have said. And I do this in an engaging and friendly manner."

Frank Farrelly's legacy lives on through his groundbreaking work in provocative therapy. His willingness to challenge traditional therapeutic approaches and his emphasis on humor, plain language, and the potential for change continue to inspire therapists worldwide. Let's keep his spirit alive by exploring new ways to connect, understand, and empower our clients. 💬✨ #ProvocativeTherapy #FrankFarrellyLegacy

Provocatief behandelen van een Eetstoornis

Dit scheelt enorm veel tijd en onnodig gewroet in zaken die er niet toe doen!

Deze week stond het op de site bij NOS: Nederland maakt zich zorgen over mensen met eetstroonissen.
‘Daar moet jij wat van vinden!’ riep mijn man uit de slaapkamer.
Gisteren had ik namelijk zitten oreren tegen echtgenoot, over mijn succesvolle en korte behandeling van en jonge dame met een eetstoornis. Ze is Vier kilo aangekomen in 2 weken en 3 sessies verder. Ik was trots op haar en op de experimentele aanpak die ik had gekozen. ‘Ik heb je een half jaar eetkliniek bespaard, waar je verplicht had moeten eten, wegen en onder streng toezicht had gestaan.’ Ze knikte zichtbaar opgelucht.

‘Je moet de overheid vertellen wat jij doet’, zei mijn man.
Ik dacht er even over na. ‘Nee’, zei ik, ‘ik denk dat ik dit niet meer wil.’ Ik vind het heel belonend om iemand goed te behandelen. Maar ik heb geen zin meer om dit te gaan ‘bewijzen’ in die GGZ, met al haar protocollen, enorme voorzichtigheid, en afrekencultuur. Ik zal zeker voor heks uitgemaakt worden. Daarnaast moet er enorm veel onderzoek gedaan worden voordat je een behandeling mag gebruiken. Ik zou zeggen de GGZ kan met 30% minder geld net zo goed af. Maar dat is een immens impopulair standpunt en daardoor weet ik zeker dat heel veel vakgenoten mij liever in de kookpot zien.

“Het is onwijs belonend iemand goed te helpen.”

Onderzoek doe ik overigens ook, naar humor in therapie. Maar omdat ik geen bakken met subsidiegeld opstrijk, vordert dit gestaag. Met wat stagiaires doe ik af een toe een deeltje. Net genoeg om mijn eigen studenten provocatieve psychologie weer nieuwe dingen bij te brengen en te vertellen waarom en hoe humor een uitwerking heeft op het therapieproces.

Sinds een half jaar heb ik een nieuwe techniek er bij geleerd, van mijn supervisor Jeffrey Wijnberg. Hij heeft meer dan 10.000 patiënten en cliënten heeft gezien.

“Ga voor het onderliggende probleem van de eetstoornis, dit scheelt tijd en onnodig gewroet”

De nieuwe aanpak is het volgende: Ga voor het onderliggende probleem. Achter elke ietwat vreemde gewoonte, zoals dingen alsmaar moeten aanraken, opdringende gedachten, smetvrees, maar ook een eetstoornis, zit een probleem verstopt. Doordat ik het gekke gedrag oversla en direct afga op het onderliggende probleem, hebben de meeste cliënten ook geen last meer van hun rare gedrag. Dat is dan ineens niet zo belangrijk meer.

Onderliggende problemen zijn bijvoorbeeld: bang om afgewezen te worden, geen mening durven geven, de problemen in je werk/relatie/vrienden niet onder ogen durven zien of geen confrontatie durven aan te gaan uit angst anderen te kwetsen.

Kijk, dat zijn problemen waar je iets mee kunt. Daar moet je je op concentreren. En of je dit nu provocatief behandelt of met een wat gangbaardere methodiek zoals CGT, dat maakt niet zoveel uit. Alhoewel, zelf heb ik toch de voorkeur om de client lichtelijk uit te dagen met de standaardzin: ‘Ik denk niet dat u in staat bent daar verandering in te brengen :) :)!’ Wat ik overigens met een glimlach en gespeelde ongeloof uitspreek.

De rare gedragingen zijn slechts mindfucks, die je afleiden van het werkelijke probleem. Dit scheelt enorm veel tijd en onnodig gewroet in zaken die er niet toe doen.

 klik hier voor het artikel van NOS

Wat neem je mee als je een jaar gewerkt hebt bij een provocatief psycholoog?

Cliënt wil niet betutteld worden

Ervaring Kim Wieltink:

Na een aantal jaar kleine klusjes doen, en 1 jaar echt voor Vendl te hebben gewerkt ga ik stoppen vanwege het afstuderen bij mijn master Health Promotion & Behavior Change aan de Universiteit van Amsterdam. Adélka vroeg mij om een stukje te schrijven over hoe het werk hier mijn blik op de psychologie wel of niet heeft veranderd. Dat doe ik graag, wat provocatief coachen heeft mijn blik tegen gedragsverandering zeker veranderd.

Je herkent het wel, een vriend of vriendin die blijft zeggen dat hij/zij te dik is. Je kunt wel 8 keer zeggen, nee je ziet er goed uit maar dat verandert niks. Die persoon blijft zichzelf te dik vinden. Wat ik bij de provocatieve psychologie heb geleerd, is dat door niet mee te gaan in iemands gedachten, uitspraken of zelfbeeld, je meer verandering teweeg kan brengen. Iemand moet namelijk zelf gemotiveerd raken om iets te veranderen, en daarvoor moet je een vuurtje aanwakkeren.

Dit stukje motivatie was ook een groot onderdeel van mijn master. Er zijn veel theorieën over motivatie, zoals de Theory of Reasoned Action en de Theory of Planned Behavior. Deze leggen de nadruk op subjectieve normen (hoe gedragen anderen zich), zelf-effectiviteit (je kunnen) en waargenomen controle (mijn actie zal leiden tot de gewenste uitkomst). Volgens de provocatieve methode ga je niet aanmoedigen dat iemand zijn doel zal behalen door zijn actie, maar doe je het tegenovergestelde. Zoals een van de plaagkaarten van Vendl zegt: wanneer de ander zijn doel noemt, zeg dan beslist dat dit nooit zal lukken en waarom. Je moedigt iemand dus juist niet aan, waardoor iemand in de war raakt en gaat beargumenteren waarom het wel gaat lukken! 
     

Dankzij het werken bij Vendl heb ik ingezien dat je dezelfde doelen als volgens de traditionele psychologie (zelf-effectiviteit en waargenomen controle) juist kunt bereiken door provocatieve interventies te gebruiken. Dit was voor mij een waardevolle toevoeging, omdat dit in de opleiding niet wordt geleerd. Mensen met psychische problematiek worden vaak benaderd als zeer kwetsbaar en het wordt je geleerd om erg voorzichtig met ze om te gaan. Na het zien van de provocatieve manier van coaching, die erg direct en liefdevol is, besefte ik dat dit eigenlijk een veel puurdere en minder betuttelende manier van communiceren is. Je behandelt iemand als een gelijkwaardige persoon en niet als een kwetsbare patiënt, want mensen zijn erg veerkrachtig. Ook, of misschien wel zelfs juist, als ze met problemen worstelen. Dat neem ik mee in de rest van mijn loopbaan!

Een blik in een opleiding provocatief coachen

Bekijk hier de foto-impressie van drie dagen provocatief coachen met een coachingsgroep van het UNLP. De beelden geven een inkijk in het verloop van de training, inclusief een sessie met drie cliënten.

Dankzij de openheid en bereidheid van de groep om te experimenteren, ontstond er een nieuwe live demonstratie: drietal coaching. Hierbij coachte Adélka Vendl drie mensen met hetzelfde probleem.

Wat telt als je provocatief gaat leren coachen

“Is het niet gevaarlijk om mensen grappen te laten maken als je therapeutisch bezig bent of coacht?”

Die vraag krijg ik te pas en te onpas om mijn oren. Vroeger wuifde ik dit weg, iedereen wist toch dat je de goede humor moest gebruiken? Maar nu ik meer in de materie gedoken ben, begrijp ik die zorg wel. Dat waarschuwingssignaal dat mensen mij gaven is wel ergens op gebaseerd en deels waar.

“Humor is a tool of everyday life and it can act for or against an individual's mental health”

Dit is een conclusie van een studie van Spaanse onderzoekers Menéndez-Aller, Postigo, Montes-Álvarez, González-Primo en García-Cueto (2020).
De hoofd vraag van de onderzoekers was wat de invloed van humor was op het mentale welzijn van mensen. Ze hadden een onderzoeksgroep van 804 mensen en gebruikten de schaal van Martin et al. (2003), een bekend humor onderzoeker die onderscheid maakt in soorten humor.

Net als ik in mijn opleidingen doe, onderscheiden deze onderzoekers de 4 soorten humor van Martin. Want niet alle humor is geschikt voor je coach-cliënt relatie. Ook zit er verschil in de relatie tussen mentaal welbevinden en het soort humor dat je gebruikt.

1. Verbindende humor “Ik houd er van mensen aan het lachen te maken” humor die er op gericht is vrienden te maken en je relaties te versterken.

2. Verbeteringshumor “Als ik me down voel kan ik me opkrikken met humor” humor die er op gericht is om constructief om te gaan met conflicten.

3. Agressieve humor “Als iemand een fout maak dan lach ik er graag om” Humor die erop gericht is anderen minder te laten voelen (ook wel ongewenste omgangsvormen).

4. Zelfvernietigende humor “Ik laat anderen lachen om mij, ten koste van mezelf” Deze humor is er op gericht jezelf als grappig-inferieur te presenteren.

De verbindende humor en de verbeteringshumor hebben een grote correlatie met optimisme en correleren juist negatief met depressie en angsten. Dus als je die humor gebruikt (1 en 2) gaat dit over het algemeen gepaard met minder angsten en depressies.

De andere twee, agressieve humor en zelf vernietigende humor, vertoonden juist het omgekeerde beeld.

En dat is precies wat telt als jij provocatief gaat werken. Het is belangrijk dat je gericht de goede humor gebruikt. En de meeste deelnemers in mijn groep voelen dit haarfijn aan. Ze doen een oefening met elkaar voelen in hun onderbuik: goed/niet zo goed.

Ik leer de deelnemers taal aan hun gevoel te geven, zodat ze ook begrijpen waarom ze zich zo voelen, wat het effect is op de cliënt en hoe ze de goede humor kunnen aanleren.

Dus als je een opleiding in provocatief coachen volgt, waar humor een groot onderdeel van is, helpt dit de cliënt en beschermt dit jezelf ook nog eens tegen je eigen depressie en angsten. Mits je natuurlijk de goede humor soorten aanleert ;)

Literatuurlijst

Martin, R. A., Puhlik-doris, P., Larsen, G., Gray, J., & Weir, K. (2003). Individual differences in uses of humor and their relationship to psychological well-being Development of the humor, 37, 48–75.

Menéndez-Aller, Á., Postigo, Á., Montes-Álvarez, P., González-Primo, F. J., & García-Cueto, E. (2020). Humor as a protective factor against anxiety and depression. International Journal of Clinical and Health Psychology, 20(1), 38–45. https://doi.org/10.1016/j.ijchp.2019.12.002

Provocatief coachen is verleiden

Wat doe je nu als provocatief coach?

Die vraag moest ik kort en helder beantwoorden voor een introductiestukje voor onze podcast die we aan het maken zijn. Ik dacht er over na.

Eerst puzzelde ik over hoe Kim (de psycholoog i.o. bij Vendl) en ik op een foto zouden moeten staan voor de podcast. Met hoorntjes op dacht ik gelijk. Want we spelen tenslotte vaak advocaat van de duivel. Met als verschil dat we altijd aan de kant van de engelen staan.
En toen associeerde ik verder, want dat kan ik onderhand erg goed, ik leer deelnemers bijna dagelijks deze techniek.
Wat hebben we aan, dacht ik verder? Er vormde zich een beeld in mijn brein van losse haren, twee mooie jurken die onze vormen lieten zien en zwarte laarzen. Waarom dacht ik dit?

Provocatief psycholoog verleidt je brein

Verleiden! Ja dat is het, we zijn natuurlijk als provocatief psycholoog cliënten aan het verleiden. Nee, niet seksueel, dat doen we echt niet, dan kunnen we de boel wel sluiten hier. Nee het zit zo:

We zijn als provocatief psycholoog constant bezig om de client te verleiden zijn probleem te verlaten

En dat is een waanzinnig leuk spel in de therapiekamer. We verleiden het brein tot het verlaten van bekende paden, zetten het aan tot verkennen van nieuwe paden en versterken de gezonde paden. Daarbij leiden we het brein om de tuin. Hoe meer ik er over nadacht hoe leuker ik mijn werk vond.