Provocatieve therapie: More Sillyness

Door helemaal JA te zeggen tegen de staat van de client kon ik haar de gelegenheid geven om te doen wat nodig was.
‘Ja-zeggen’ tegen dat wat is en dat gecontroleerd vergroten is een onderdeel van de provocatieve therapie.

Vandaag kwam er een Amerikaanse cliënte bij mij. Ze is heel hard bezig om als alleenstaande moeder haar zonen op te voeden. We hebben bruikbare strategieën en grenzen besproken die ze heel trouw toepast.

Maar vandaag is er iets anders, ik pik een flow op die ik besluit te volgen. Ze zucht en ik zie dat ze moe is. Laten we eerst mediteren, zeg ik.

Dat lijkt me een heel fijn idee, zegt Meghan. Na de meditatie vraag ik haar wat voor gevoel er overheerst. Ze geeft aan dat het haar allemaal te veel is. Ik vraag of het moeheid is. Heel moe, zegt ze.

Ik pak mijn matje, spreid daar wat dekens over uit en laat haar liggen. Ik doe mooie muziek aan, er zijn hele mooie Ayahuasca play lists, waarbij je niets hoeft te gebruiken. De opdracht is te blijven liggen zolang ze wil, desnoods tot het eind.

Ik vertrouw er op dat zij weet wat goed voor haar is.

Ik zit naast haar en geniet ook van de muziek.

Als ik dit nu mijn mede psychotherapeuten zou vertellen, dat een cliënt laten liggen een behandelstrategie is dan zal menigeen zich over het hoofd krabben.

Weet deze mevrouw wel wat ze doet?

Waar is dit nu de oplossing voor?

Is ze zelf niet moe?

Dat laatste ja, ik was ook wel toe aan rust. Maar verwar dit niet met dat ik dit deed voor mezelf. Door helemaal JA te zeggen tegen de staat van de client kon ik haar de gelegenheid geven om te doen wat nodig was. ‘Ja-zeggen’ tegen dat wat is en dat gecontroleerd vergroten is een onderdeel van de provocatieve therapie.

Na een half uur ging ze weer naast me zitten

Wat is er nu, vroeg ik?

Rust en ook een beetje blèèh. Cliënten geven doorgaans goed met geluid aan wat hun gemoedstoestand is. Zaak is het om die wat te vergroten. Dus ik deed blèèèh in het kwadraat. Toen ontstond er een grote zucht en een grom. Ik zuchtte nog meer en stak mijn tong uit. Zij stak ook haar tong uit en dit werd van kwaad tot erger tot ik het volgende deed:

Ik stak mijn beide middelvingers op en gilde de ruimte in: Fuck you!!!

En de tranen rolden over haar wangen.

Ja ja já! Dat is het! Fuck you , ik wil tegen iedereen fuck you zeggen, oh wat heerlijk dat je dit gewoon doet, dat voel ik ook, dat wil ik ook!! Oh wat zalig puberaal dit is gewoon silly!!

En voilà, het antwoord op de vraag in de sessie (die ze niet gesteld had maar die ik voelde in onze resonantie) was:

Je moet elke week een fuck you dag inlassen. Een dag waar je de kinderen 10 Euro geeft om zelf eten te kopen. Koop wat mij betreft voor 10 Euro spekjes, I don’t care. Mama is er niet, mama is in staking en heeft een fuck you dag. More sillyness! riep ze strijdvaardig.

Ik opperde dat ze misschien ook alvast een luier aan kon doen zodat ze ook niet meer naar de WC hoefde die dag. Dubbelgevouwen van het lachen zei ze dat dat wellicht net te veel van het goede was, maar hé, dan konden de zoons vast oefen voor later.

Wat zijn jongens (mannen) toch vreselijke wezens, verzuchtte ze. Ja dat klopt zei ik, we houden het alleen uit met een fuck you dag. Weer samen lachen.

 En de jongens? Die vinden het best dat mamma en fuck you dag heeft. Een lossere mama is voor hen ook fijn.

Foto by Braydon Anderson

Is therapie grappig? Luister naar de podcast van de psychologen Adélka en Antoinette

Provocatieve psychologie: naaldenfobie

Een ex cliente van Jeffrey schreef mij deze mail

Je kan natuurlijk de boeken van Jeffrey Wijnberg lezen, maar de echte magie ontstaat live. De provocatieve psychologie is ontstaan door dit soort live demo’s, er zijn geen shortcuts die je bij elke client kan gebruiken en Jeffrey laat zien hoe hij snel effectief tot de kern van het probleem kan komen. Niet de hele poespas van symptomen bestrijden, maar direct naar de kern waardoor de symptomen vanzelf oplossen.

Een tijdje geleden mocht ik het zelf ondervinden, ik dacht dat mijn probleem naaldenangst was, maar het bleek dat ik een ontzettende controlefreak ben die niet zomaar iets toelaat. Jeffrey liet zien dat het niet goed of fout is, maar dat ik kan kiezen: Ga ik zelf de touwtjes in handen nemen of lig ik uiteindelijk hulpeloos vastgebonden op een tafel voor een prikje? Of zoals Jeffrey me mijn nieuwe lijfspreuk leerde: Vertrouwen is goed, controle is beter!

Het is altijd leuk om even in de keuken van een andere kok te kijken, dus kom naar de demodag en zie hoe deze chef het vlees snijdt.

15 oktober 2022 in De Bilt Jeffrey Wijnberg

Provocatief behandelen van een Eetstoornis

Dit scheelt enorm veel tijd en onnodig gewroet in zaken die er niet toe doen!

Deze week stond het op de site bij NOS: Nederland maakt zich zorgen over mensen met eetstroonissen.
‘Daar moet jij wat van vinden!’ riep mijn man uit de slaapkamer.
Gisteren had ik namelijk zitten oreren tegen echtgenoot, over mijn succesvolle en korte behandeling van en jonge dame met een eetstoornis. Ze is Vier kilo aangekomen in 2 weken en 3 sessies verder. Ik was trots op haar en op de experimentele aanpak die ik had gekozen. ‘Ik heb je een half jaar eetkliniek bespaard, waar je verplicht had moeten eten, wegen en onder streng toezicht had gestaan.’ Ze knikte zichtbaar opgelucht.

‘Je moet de overheid vertellen wat jij doet’, zei mijn man.
Ik dacht er even over na. ‘Nee’, zei ik, ‘ik denk dat ik dit niet meer wil.’ Ik vind het heel belonend om iemand goed te behandelen. Maar ik heb geen zin meer om dit te gaan ‘bewijzen’ in die GGZ, met al haar protocollen, enorme voorzichtigheid, en afrekencultuur. Ik zal zeker voor heks uitgemaakt worden. Daarnaast moet er enorm veel onderzoek gedaan worden voordat je een behandeling mag gebruiken. Ik zou zeggen de GGZ kan met 30% minder geld net zo goed af. Maar dat is een immens impopulair standpunt en daardoor weet ik zeker dat heel veel vakgenoten mij liever in de kookpot zien.

“Het is onwijs belonend iemand goed te helpen.”

Onderzoek doe ik overigens ook, naar humor in therapie. Maar omdat ik geen bakken met subsidiegeld opstrijk, vordert dit gestaag. Met wat stagiaires doe ik af een toe een deeltje. Net genoeg om mijn eigen studenten provocatieve psychologie weer nieuwe dingen bij te brengen en te vertellen waarom en hoe humor een uitwerking heeft op het therapieproces.

Sinds een half jaar heb ik een nieuwe techniek er bij geleerd, van mijn supervisor Jeffrey Wijnberg. Hij heeft meer dan 10.000 patiënten en cliënten heeft gezien.

“Ga voor het onderliggende probleem van de eetstoornis, dit scheelt tijd en onnodig gewroet”

De nieuwe aanpak is het volgende: Ga voor het onderliggende probleem. Achter elke ietwat vreemde gewoonte, zoals dingen alsmaar moeten aanraken, opdringende gedachten, smetvrees, maar ook een eetstoornis, zit een probleem verstopt. Doordat ik het gekke gedrag oversla en direct afga op het onderliggende probleem, hebben de meeste cliënten ook geen last meer van hun rare gedrag. Dat is dan ineens niet zo belangrijk meer.

Onderliggende problemen zijn bijvoorbeeld: bang om afgewezen te worden, geen mening durven geven, de problemen in je werk/relatie/vrienden niet onder ogen durven zien of geen confrontatie durven aan te gaan uit angst anderen te kwetsen.

Kijk, dat zijn problemen waar je iets mee kunt. Daar moet je je op concentreren. En of je dit nu provocatief behandelt of met een wat gangbaardere methodiek zoals CGT, dat maakt niet zoveel uit. Alhoewel, zelf heb ik toch de voorkeur om de client lichtelijk uit te dagen met de standaardzin: ‘Ik denk niet dat u in staat bent daar verandering in te brengen :) :)!’ Wat ik overigens met een glimlach en gespeelde ongeloof uitspreek.

De rare gedragingen zijn slechts mindfucks, die je afleiden van het werkelijke probleem. Dit scheelt enorm veel tijd en onnodig gewroet in zaken die er niet toe doen.

 klik hier voor het artikel van NOS

Wat neem je mee als je een jaar gewerkt hebt bij een provocatief psycholoog?

Cliënt wil niet betutteld worden

Ervaring Kim Wieltink:

Na een aantal jaar kleine klusjes doen, en 1 jaar echt voor Vendl te hebben gewerkt ga ik stoppen vanwege het afstuderen bij mijn master Health Promotion & Behavior Change aan de Universiteit van Amsterdam. Adélka vroeg mij om een stukje te schrijven over hoe het werk hier mijn blik op de psychologie wel of niet heeft veranderd. Dat doe ik graag, wat provocatief coachen heeft mijn blik tegen gedragsverandering zeker veranderd.

Je herkent het wel, een vriend of vriendin die blijft zeggen dat hij/zij te dik is. Je kunt wel 8 keer zeggen, nee je ziet er goed uit maar dat verandert niks. Die persoon blijft zichzelf te dik vinden. Wat ik bij de provocatieve psychologie heb geleerd, is dat door niet mee te gaan in iemands gedachten, uitspraken of zelfbeeld, je meer verandering teweeg kan brengen. Iemand moet namelijk zelf gemotiveerd raken om iets te veranderen, en daarvoor moet je een vuurtje aanwakkeren.

Dit stukje motivatie was ook een groot onderdeel van mijn master. Er zijn veel theorieën over motivatie, zoals de Theory of Reasoned Action en de Theory of Planned Behavior. Deze leggen de nadruk op subjectieve normen (hoe gedragen anderen zich), zelf-effectiviteit (je kunnen) en waargenomen controle (mijn actie zal leiden tot de gewenste uitkomst). Volgens de provocatieve methode ga je niet aanmoedigen dat iemand zijn doel zal behalen door zijn actie, maar doe je het tegenovergestelde. Zoals een van de plaagkaarten van Vendl zegt: wanneer de ander zijn doel noemt, zeg dan beslist dat dit nooit zal lukken en waarom. Je moedigt iemand dus juist niet aan, waardoor iemand in de war raakt en gaat beargumenteren waarom het wel gaat lukken! 
     

Dankzij het werken bij Vendl heb ik ingezien dat je dezelfde doelen als volgens de traditionele psychologie (zelf-effectiviteit en waargenomen controle) juist kunt bereiken door provocatieve interventies te gebruiken. Dit was voor mij een waardevolle toevoeging, omdat dit in de opleiding niet wordt geleerd. Mensen met psychische problematiek worden vaak benaderd als zeer kwetsbaar en het wordt je geleerd om erg voorzichtig met ze om te gaan. Na het zien van de provocatieve manier van coaching, die erg direct en liefdevol is, besefte ik dat dit eigenlijk een veel puurdere en minder betuttelende manier van communiceren is. Je behandelt iemand als een gelijkwaardige persoon en niet als een kwetsbare patiënt, want mensen zijn erg veerkrachtig. Ook, of misschien wel zelfs juist, als ze met problemen worstelen. Dat neem ik mee in de rest van mijn loopbaan!